Twee wilde Appenijnse wolven in Italië zijn via de TLOVE procedure gesteriliseerd en kort na de operatie weer in het wild uitgezet om de wolvenpopulatie te beschermen tegen verdringing door wolf-hond hybriden.

**ENGLISH below**

Geert-Jan Arntz, DVM CertENDO CertSAS, Juli 2023

Afgelopen voorjaar werd ik door Dr. Klaus Friedrich van Fondazione Bioparco di Roma (de dierentuin van Rome) uitgenodigd naar Italië te komen om twee bijzondere patiënten te steriliseren, namelijk twee wilde Appenijnse wolven uit het Majella National Park in de Abruzzen in Italië.

De logistiek van deze onderneming was een flinke uitdaging, maar gelukkig kon ik rekenen op de hulp van mijn zoon Hugo. In het Wildlife Research Centre van het Majella NP was weliswaar een operatiekamer met anesthesie apparatuur beschikbaar, maar alle andere apparatuur, instrumenten en overige benodigdheden voor de TLOVE operatie moesten netjes gesteriliseerd vanuit onze kliniek in Beneden-Leeuwen worden overgebracht naar het nationale park in Italië. Dit was alleen mogelijk door een uiterst secure voorbereiding om op het moment van vertrek alle apparatuur zelf in een (gehuurde) buscamper mee te nemen op de 1700 km lange reis naar Italië. Zodoende hebben we gepakt zodra ik bericht kreeg dat de wolven gevangen zouden gaan worden, heb ik de lopende zaken in de kliniek afgemaakt, en zijn we laat in de middag op weg gegaan. De volgende middag kwamen we ter plaatse en hebben we de operatiekamer in het Wildlife Research Centre in orde gemaakt. Ook konden we kort een kijkje nemen bij de gevangen wolven die van de stress aan het bijkomen waren. De volgende ochtend werden de wolven verdoofd om ze voor te bereiden op de narcose en de TLOVE operatie.

De twee gevangen Appenijnse wolven

Vanwaar deze enorme operatie om twee wolven met deze innovatieve procedure te steriliseren?

Kort gezegd: om de Appenijnse wolf in Italië te beschermen. In het Majella National Park leeft een stabiele populatie Appenijnse wolven. Echter, wolf-hond hybriden, die ook in de populatie voorkomen, vormen een serieuze bedreiging voor zowel de wolven als voor het draagvlak onder de lokale bevolking voor het samenleven met de wilde wolven. Er zijn aanwijzingen dat de wolf-hond hybriden onverschrokkener in hun gedrag zijn en (daardoor) meer succes hebben bij hun aanvallen op vee, en dit ondermijnt uiteraard de tolerantie ten opzichte van de wilde wolven. Bovendien is de verwachting dat door de kruisingen met de hybriden genetische eigenschappen van de wolven, die gedurende duizenden jaren evolutie zijn ontstaan, verloren gaan. Uiteindelijk zullen de Appenijnse wolven daardoor verdrongen worden of zelfs geheel uitsterven. Een eerdere poging om dit probleem aan te pakken door wolf-hond hybriden uit de wolvenpopulatie weg te vangen had helaas geen succes, lokaal is het probleem zelfs erger geworden. Vandaar dat nu naar andere oplossingen gezocht wordt, en één van de mogelijkheidheden is te werk te gaan via de zogenaamde “plaatshouder aanpak”. Hierbij worden de hybride dieren gevangen, gesteriliseerd en terug geplaatst in hun roedel.

Het gebied van het Majella National Park in de Abruzzen

Om de haalbaarheid van deze laatste aanpak te onderzoeken is mij gevraagd de TLOVE sterilisatie te demonstreren op twee wilde wolven. Een aantal karakteristieken van deze NOTES (natural orifice transluminal endoscopic surgery) procedure, die verschillen van de reguliere laparoscopische sterilisatie, maken de TLOVE operatie in het bijzonder geschikt voor wilde dieren zoals de wolf. Na de TLOVE sterilisatie zijn geen hechtingen nodig om de opening in de vaginawand te sluiten en er zijn geen wonden in de buikwand, waardoor pijn en ongemak voor het dier verminderd worden, de hersteltijd verkort wordt en het risico op infectie verminderd wordt. Naar verwachting kan het gesteriliseerde dier de dag na de operatie veilig weer uitgezet worden, waardoor de stress die een wild dier ten gevolge van gevangenschap ervaart enorm verminderd wordt.

De wolven (en andere wilde dieren) in Majella National Park worden voortdurend geobserveerd door de medewerkers van het Wildlife Research Centre, en zo nodig verlenen zij ook veterinaire zorg aan individuele dieren. De twee wolven die geopereerd moesten worden leefden al in semi-wilde omstandigheden bij het Wildlife Research Centre vanwege eerdere (inmiddels geheelde) verwondingen en bestaande handicaps. Beide dieren werden vanuit gezondheidsoogpunt ongeschikt geacht voor de dracht of partus, hetgeen hen ideale kandidaten maakte om aan te tonen dat de TLOVE procedure geschikt is om wilde wolven te steriliseren en kort na de operatie weer in het wild uit te zetten.

De operatiekamer uitgebreid met endoscopie apparatuur

De TLOVE operatie van de twee Appenijnse wolven verliep zoals gepland, ik had veel profijt van de ervaring opgedaan in mijn praktijk bij 500+ TLOVE operaties bij honden. Het opvallendste verschil bij de wolven waren de kleine afmetingen van de ovaria.

Toen beide wolven goed herstelden van de narcose pakten we onze apparatuur weer in en tegen de avond begonnen mijn zoon en ik tevreden aan onze lange terugreis. Weer thuis de volgende dag kregen we bericht dat de wolven weer vrij rondrenden: de missie was geslaagd!

Hartelijk dank aan Dr. Klaus Friedrich van Fondazione Bioparco di Roma en de overige staf van het Wildlife Research Centre van Majella National Park voor de uitnodiging om deze bijdrage te leveren aan dit bijzondere project. Met deze twee geslaagde operaties zijn de planning van dit project en het werven van de benodigde fondsen hopelijk weer een stapje dichterbij gekomen. Ik wens u veel succes daarbij!

Mijn dank geldt ook mijn zoon Hugo voor zijn hulp bij deze bijzondere veterinaire reis.

Referentie TLOVE procedure: Arntz G-J. Transvaginal laparoscopic ovariectomy in 60 dogs: Description of the technique and comparison with 2-portal-access laparoscopic ovariectomy. Veterinary Surgery. 2019; 1–9. https://doi.org/10.1111/vsu.13211

TLOVE artikel op website Dierenkliniek Beneden-Leeuwen:
https://dierenkliniekbenedenleeuwen.nl/diergeneeskunde/tlove-sterilisatie-via-notes

 

**In het Engels:**

Wolves ovariectomized via the TLOVE (NOTES) procedure

Geert-Jan Arntz, DVM CertENDO CertSAS, July 2023

This spring I was invited by Dr. Klaus Friedrich from the Zoo of Rome to perform a TLOVE operation (transvaginal laparoscopic ovariectomy) on two special patients: two wild Appenine wolves from the Majella National Park in the Abruzzo mountains in Italy.

The logistics of this enterprise was quite a challenge, but I was fortunate enough to get the help of my son Hugo for my part of the endeavor. While at the Wildlife Research Centre of Majella National Park an operating room with anesthetic equipment was available, we had to bring all of the other instruments and equipment needed for the TLOVE operation properly sterilized from my clinic in the Netherlands to the Italian site. This entailed a painstakingly precise preparation and subsequently driving the 1700 km in a (rented) campervan. As soon as the wolves were going to be captured in Italy we packed up in the Netherlands, finished ongoing business in the clinic, and started the journey in the late afternoon. Upon arrival the next afternoon we set up the operating room at the Wildlife Research Center and had a short peek at the captured wolves who were recovering from their capturing stress. The next morning the wolves were darted to sedate and prepare them for the TLOVE operation.

The two captured Appenine wolves

So why this huge endeavor to sterilize two wolves by this innovative procedure?

In short: to protect (conserve) the wild Appenine wolf in Italy. The Majella National Park harbors a stable population of Appenine wolves. A major concern for both the wolves and the coexistence of wolves and humans are wolf-dog hybrids among the wolf population. The wolf-dog hybrids are thought to be more bold in their behavior and more successful in attacking domestic livestock, which undermines human tolerance towards wild wolves. Moreover, the admixture of wolf-dog hybrids most likely will cause loss of genetic traits that evolved during thousands of years in the wild wolf population, and possibly will lead – eventually - to the displacement or extinction of the Appenine wolf. An earlier attempt in Italy to address this problem by capturing and removing the hybrids was unsuccessful. The problem of wolf-dog admixture remains, and has locally seriously worsened, so other ways of mitigation are being developed. One such other approach is the so-called “placeholder approach”, in which the hybrid animals are captured, sterilized and released back into their wolf pack.

The area of the Majella National Park

To explore the feasibility of this latter approach I was asked to demonstrate the TLOVE sterilization on two female wolves. There are several characteristics of this NOTES (natural orifice transluminal endoscopic surgery) procedure different from the regular laparoscopic sterilization which are of particular advantage for wild animals such as the wolf. After the TLOVE sterilization no sutures are needed to close the opening inside the vagina wall, and there are no external wounds, reducing the pain and discomfort for the animal as well as reducing time for recovery, and risk of infection. Consequently, it is expected that the sterilized animal can be safely released back into the wild the day after the operation, which will diminish enormously the stress caused by its being held captive.

The wolves (and other wildlife) in Majella National Park are closely monitored by the park’s Wildlife Research Centre staff, who also provide veterinary care to individual animals when needed. The two wolves that I operated on were already living in semi-wild conditions at the Wildlife Research Center because of pre-existing (healed) injuries and disabilities. For both animals it was considered best for their own health and wellbeing that they would not become pregnant or give birth anymore. This made them suitable candidates to provide the “proof-of-principle” for the TLOVE sterilization of wild wolves that are to be released into the wild shortly after the operation.

The operating room upgraded with endoscopy equipment

The TLOVE operations of the two Appenine wolves went as planned, I was benefitting from my experience gained from the 500+ TLOVE procedures I had performed on dogs already. The most striking difference in the wolves was the small size of their ovaries.

When both wolves were recovering well from anesthesia we packed up our gear and in the evening my son and I started our long way back in good spirits. When we arrived home next day we received word that the wolves were up and running again. Mission accomplished!

Many thanks to Dr. Klaus Friedrich from the Zoo of Rome and other staff of the Wildlife Research Center for enabling me to contribute my part to this exiting project. With these successful operations in mind, planning this project and attracting funding for its execution has become a small step closer. I wish you success!

Also many thanks to my son Hugo for the support on this exceptional veterinary journey.

Reference TLOVE procedure: Arntz G-J. Transvaginal laparoscopic ovariectomy in 60 dogs: Description of the technique and comparison with 2-portal-access laparoscopic ovariectomy. Veterinary Surgery. 2019; 1–9.
https://doi.org/10.1111/vsu.13211

TLOVE at website Veterinary Clinic Beneden-Leeuwen (including video):
https://dierenkliniekbenedenleeuwen.nl/diergeneeskunde/tlove-sterilisatie-via-notes

Tags: