Hernia nucleus pulposi (HNP) bij honden (en katten).
Een hernia nucleus pulposi (HNP) is een aandoening van de wervelkolom waarbij de inhoud van een tussenwervelschijf uitpuilt of scheurt en zo druk uitoefent op het ruggenmerg of de zenuwen. Dit kan leiden tot pijn, coördinatiestoornissen, spierzwakte of zelfs verlamming. Hoewel hernia’s bij honden regelmatig voorkomen, zijn ze bij katten zeldzamer. Een tijdige diagnose en behandeling zijn essentieel om blijvende schade te voorkomen.
Wat is een hernia nucleus pulposi?
De wervelkolom bestaat uit wervels die onderling worden gescheiden door tussenwervelschijven. Deze schijven fungeren als schokdempers en maken buiging van de rug mogelijk. Wanneer zo’n schijf uitpuilt of scheurt, kan het zachte binnenste materiaal tegen het ruggenmerg drukken. Afhankelijk van de plaats van de hernia — in de hals, middenrug of lage rug — ontstaan verschillende klachten en prognoses.
Welke dieren krijgen een hernia nucleus pulposi?
Elke hond kan een hernia (HNP) ontwikkelen, maar bepaalde rassen lopen een groter risico. Vooral Teckels (vandaar de bijnaam teckelverlamming), Franse buldoggen, Shih Tzu’s, Dobermanns en Labradors zijn gevoelig. Dit komt doordat hun wervelstructuur en bouw extra belasting veroorzaken op de tussenwervelschijven.
Middenrug hernia (Thoracolumbale HNP)
De overgang tussen de borstkast en de lendenen — het thoracolumbale gebied — is een plek waar relatief veel hernia’s ontstaan. De wervelkolom in de borstkast is door de ribben vrij stijf, terwijl het lendengebied juist flexibel is. Op de overgang van stijf naar soepel ontstaat daardoor extra spanning, wat de tussenwervelschijven kwetsbaar maakt. Dit type hernia komt vaak voor bij honden met korte, kromme pootjes (de zogeheten chondrodystrofe rassen), zoals de Teckel, Franse buldog en Shih Tzu.
Symptomen van een middenrug hernia
Een middenrug hernia veroorzaakt vaak ernstige neurologische verschijnselen, omdat het wervelkanaal in dit gebied relatief smal is. Hierdoor kan het ruggenmerg snel ernstig bekneld raken. Veelvoorkomende symptomen zijn:
- Een wankele of “dronken” gang
- Verlamming van de achterpoten
- Problemen met opstaan of springen
- Niet meer willen bewegen of spelen
- Vermoedelijke “buikpijn” of spanning in de rug
Eigenaren merken vaak al vóór verlamming op dat hun hond minder actief is of niet meer wil springen. Zodra deze signalen optreden, is het belangrijk direct contact op te nemen met de dierenarts.
Stadia hernia
1. Alleen pijn
2. Dronkenmansgang, kan zelf lopen
3. Ernstige dronkenmansgang, kan niet meer zelf lopen, wel blijven staan
4. Verlamming maar wel met pijnperceptie in de poten
5. Verlamming zonder pijnperceptie in de poten
Diagnose
Om vast te stellen of een hond of kat een hernia heeft, voert de dierenarts eerst een lichamelijk en neurologisch onderzoek uit. Daarbij worden reflexen, pijnreacties en spierkracht getest. Voor een definitieve diagnose is altijd beeldvorming nodig: een CT-scan of soms een contrastfoto. Deze onderzoeken laten precies zien waar de hernia zich bevindt en hoe ernstig het ruggenmerg is samengedrukt.
Behandeling
Conservatieve behandeling
Bij milde hernia’s (graad 1 of sommige graad 2) kan rust in combinatie met pijnstilling en fysiotherapie voldoende zijn. De hond moet dan gecontroleerd bewegen, en in sommige gevallen is blaas- of darmondersteuning nodig. De dierenarts stelt hierbij altijd een behandelplan op maat op.
Chirurgische behandeling
Wanneer een hond ernstige neurologische klachten of verlamming vertoont, is een operatie meestal noodzakelijk. Bij een middenrug hernia maakt de chirurg een opening (sleuf) in de zijkant van de wervel, zodat het uitpuilende tussenwervelschijfmateriaal kan worden verwijderd. Zo verdwijnt de druk op het ruggenmerg. De operatie wordt voorafgegaan door beeldvorming om exact de locatie van de hernia te bepalen.
Herstel en prognose
Het herstel na een hernia hangt af van de ernst, de duur van de klachten en de snelheid waarmee behandeling wordt gestart. Na een operatie of medicamenteuze therapie volgt vaak een periode van rust, gevolgd door fysiotherapie en gecontroleerde beweging. Chirurgische patiënten blijven doorgaans één tot enkele dagen opgenomen. Veel honden herstellen volledig, zeker wanneer de behandeling tijdig plaatsvindt.
Wanneer naar de dierenarts?
Heeft uw hond of kat plotseling moeite met lopen, tekenen van pijn of verlamming, of wilt hij niet meer springen of spelen? Wacht dan niet af, neem direct contact op met uw dierenarts. Een snelle diagnose en behandeling vergroten de kans op volledig herstel aanzienlijk. Bij
Dierenkliniek Beneden Leeuwen zijn alle faciliteiten zoals; een CT-scan, C-arm en minimaal invasieve chirurgie en kennis aanwezig om een hernia nucleus pulposi professioneel te kunnen behandelen.