Het brachycephaal obstructief syndroom (vaak afgekort als BOS, of in het Engels en in de wetenschappelijke literatuur BOAS: brachycephalic obstructive airway syndrome), is een serieus te nemen probleem van veel kortsnuitige of kortschedelige honden. Door een reeks anatomische afwijkingen worden de bovenste luchtwegen gedeeltelijk geblokkeerd waardoor de hond in meer of mindere mate moeite heeft met ademhalen. Vroegtijdig ingrijpen, al dan niet chirurgisch, voorkomt verslechtering van de gezondheid en kan de kwaliteit van leven voor uw hond duidelijk verbeteren.

Wat is Brachycephaal Obstructief Syndroom (BOS, BOAS)?

Brachycephale honden hebben een sterk verkorte bovenkaak en een relatief normale onderkaak. Hierdoor hebben ze een zeer korte en platte snuit, die kenmerkend is voor rassen als de Franse en Engelse bulldog, de mopshond, of de pekingees. Maar ook diverse andere rassen hebben veelal een (te) korte schedel, zoals de Shih Tzu, King Charles spaniel, Chihuahua en andere rassen, of kruisingen. Door de verkorte schedel is er onvoldoende ruimte voor de zachte weefsels en kunnen deze honden naast de problemen met de ademhaling (BOAS) vaak ook andere aandoeningen hebben, zoals uitpuilende ogen, gebitsproblemen of huidplooi pyodermie. Overigens worden de problemen aan de ogen in de wetenschappelijke literatuur aangeduid als BOS, brachycephalic ocular syndrome, en wordt daarmee iets anders bedoeld dan met BOAS.

Bij BOAS hebben de honden behalve een (te) korte schedel één of meer van de volgende anatomische afwijkingen:

• Vernauwde neusgaten
• Afwijkend gevormde neusschelpen
• Te grote of dikke tong
• Te lang of dik zacht gehemelte
• Vergrote keelamandelen
• Afwijkende bouw van het strottenhoofd
• Omgeklapte laryngeale zakjes
• Vernauwde luchtpijp

Door deze afwijkingen wordt de ademhaling van de hond vaak ernstig gehinderd. De hond moet de in- en uitgeademde lucht met kracht langs de slijmvliezen en zachte weefsels persen, waardoor deze kunnen gaan ontsteken en opzwellen, wat de ademhaling nog meer bemoeilijkt. Bovendien wordt er voortdurend meer dan normale druk uitgeoefend op het strottenhoofd en de stembanden, waardoor het kraakbeen na verloop van tijd verslapt en het strottenhoofd kan instorten (laryngeale collaps) en de hond in acute, zeer ernstige ademnood kan geraken.

Lastig ademhalen en snurken door BOAS (BOS) is een serieus te nemen gezondheidsprobleem voor de hond

De zichtbare symptomen bij BOAS zijn het gevolg van de bemoeilijkte ademhaling van de hond. Soms is alleen een licht snurken of snuiven na inspanning te horen, maar ook deze honden zijn benauwd en hebben last van een zuurstof tekort hetgeen hun welzijn aantast en wat op den duur hun gezondheid ernstig kan schaden doordat de problemen verergeren.

Wat veel mensen niet weten is dat veel honden met BOAS maag-darm problemen hebben, zoals vaak braken, slijm opgeven of moeite met eten. Ook dit kan veroorzaakt worden door de problemen met ademhalen.

Veelal snurken kortsnuitige honden ook in rust en tijdens de slaap, waarbij aan het pompen van de flanken te zien is dat zij (veel) moeite moeten doen om in en uit te ademen (uitademen gaat normaal gesproken vanzelf). Zij kunnen vaak alleen met de kop omhoog slapen en slapen dan nog steeds erg slecht, waardoor zij slaap tekort komen.

Bij inspanning zijn de honden meestal erg benauwd, waardoor zij niet meer willen rennen of spelen. Ook kunnen deze honden erg slecht tegen warmte, omdat honden moeten afkoelen door te hijgen, wat bij BOAS onvoldoende mogelijk is. Al bij relatief lage (zomerse) temperaturen en zeer geringe inspanning kunnen honden met BOAS oververhit raken en daar zelfs aan overlijden. Ook zonder extra beweging is warm weer voor honden met BOAS een beproeving omdat het hijgen hen extra veel moeite kost en onvoldoende koeling oplevert.

Soms raken honden met BOAS in acute ademnood door inspanning, opwinding of hittestress. Dit kan ook tijdens de slaap gebeuren bijvoorbeeld wanneer het strottenhoofd inklapt en de ademwegen verder geblokkeerd raken. De hond heeft dan ernstig zuurstof tekort en kan buiten bewustzijn raken en daaraan overlijden.

Meer (praktische) informatie over BOAS bij kortsnuitige honden vindt u in dit document van het Landelijk InformatieCentrum Gezelschapsdieren (LICG): https://www.licg.nl/media/3879/boas-bij-kortsnuitige-honden6_0t.pdf

Hoe kan een hond met BOAS (BOS) geholpen worden?

Allereerst door te zorgen dat de hond een gezond gewicht houdt. Overmatig lichaamsvet zorgt ervoor dat de luchtwegen verder vernauwd worden, bovendien kost het teveel aan lichaamsgewicht de hond meer inspanning bij het bewegen, waardoor hij juist meer zuurstof nodig heeft.

Aangepaste beweging en vermijden van (hitte)stress helpen ernstige ademnood te voorkomen, maar de hond blijft beperkt in zijn functioneren. In sommige gevallen kan  medicamenteuze behandeling een overmaat aan slijm, of  het veelvuldig braken verlichten en daarmee het welzijn van de hond verbeteren.

Bij ernstigere problemen kan operatief ingrijpen nodig zijn. Maar ook bij lichtere ademhalingsproblemen kan het vroegtijdig operatief ingrijpen aan te bevelen zijn wanneer daardoor ernstigere problemen op latere leeftijd voorkomen kunnen worden en de hond na de operatie beter kan ademhalen en daarmee beter kan functioneren.

In een vroeg stadium opereren om een hond met BOAS (BOS) makkelijker te laten ademhalen

Gedegen onderzoek moet uitwijzen of de ademhalingsproblemen inderdaad veroorzaakt worden door anatomische afwijkingen of bijvoorbeeld door bronchitis. En of de anatomische afwijkingen chirurgisch te corrigeren zijn; een te nauwe luchtpijp of een afwijkend gebouwd strottenhoofd kunnen helaas niet gecorrigeerd worden. Daarentegen zijn te nauwe neusgaten met een relatief eenvoudige operatie te vergoten waardoor de hond al duidelijk beter kan ademhalen.

Klinisch onderzoek, röntgenonderzoek en een laryngoscopie (zie ook dit artikel) onder narcose kunnen uitsluitsel geven over de anatomische problemen. Narcose is voor honden met BOAS een groter risico dan voor andere honden, maar bij Dierenkliniek Beneden-Leeuwen hebben wij de juiste apparatuur om ook deze honden veilig door een narcose te kunnen begeleiden.

Inspectie van de luchtwegen van een bulldog met Brachycephaal Obstructief Syndroom

Vernauwde neusgaten van een Franse bulldag met Brachycephaal Obstructief Syndroom

Normale neusgaten van een Franse bulldag met Brachycephaal Obstructief Syndroom

Is een operatie bij mijn kortsnuitige hond echt nodig en wat gaat dat kosten?

Dat is vooraf niet te zeggen, dit is voor elke (kortsnuitige) hond verschillend. Algemeen wordt wel geadviseerd om ook bij slechts lichte klachten samen met uw dierenarts te bekijken of het zinvol is om hier iets aan te doen om het leven van uw hond aangenamer te maken. Zoals gezegd, kan dit ook ernstigere klachten na verloop van tijd voorkomen doordat bij een vrijere ademhaling de ademwegen minder zwaar belast worden. De kosten van een eventuele operatie hangen erg af van welke operatie nodig is. Neem contact op met de dierenarts om de mogelijkheden te bespreken.

Tags: